Muzeum Zabawek i Zabawy, założone w 1979 roku jako Muzeum Zabawkarstwa, posiada bogatą kolekcję zarówno historycznych, jak i współczesnych zabawek. Zlokalizowane jest w Kielcach przy placu Wolności 2. 

    W latach 70. XX wieku w Kielcach powstał Krajowy Związek Spółdzielni Zabawkarskich, który zrzeszał ponad 80% producentów zabawek w Polsce oraz koordynował ich działalność. W ramach tej organizacji 1 grudnia 1979 roku otwarto Muzeum Zabawkarstwa, które miało pełnić funkcję zaplecza badawczego dla producentów i projektantów zabawek. Na początku muzeum zajmowało jedną salę w budynku Muzeum Narodowego przy placu Partyzantów (obecnie Rynek).

    1 czerwca 1982 roku muzeum przeniosło się do zabytkowego spichlerza zbożowego przy ulicy Zamkowej w Kielcach. Pomieszczenia nie spełniały standardów dla obiektów muzealnych, co zmusiło placówkę do zamknięcia ekspozycji pod koniec 1985 roku. W tym okresie muzeum organizowało jedynie czasowe wystawy w różnych polskich instytucjach kulturalnych.

    Nowa stała ekspozycja została otwarta 1 czerwca 1988 roku w trzech salach w biurowym budynku w kamienicy przy ulicy Kościuszki. Ze względu na ograniczoną powierzchnię wystawową, wiele zbiorów pozostało w magazynach lub było wypożyczanych do innych muzeów.

    W 2004 roku prezydent Kielc, Wojciech Lubawski, przekazał muzeum zabytkowy XIX-wieczny budynek dawnych hal targowych przy placu Wolności. Po zakończeniu generalnego remontu budynku w listopadzie 2005 roku, 9 marca 2006 roku, Rada Miejska uchwałą zmieniła nazwę Muzeum Zabawkarstwa na Muzeum Zabawek i Zabawy. Nowa siedziba została otwarta 1 czerwca 2006 roku, a tego dnia po raz pierwszy na wieży zegarowej muzeum ukazała się świętokrzyska Czarownica na miotle.